![]()
“ Inay, kailan
ako mag-aaral?” tanong ng isang paos na tinig mula sa isang paslit
Siya si Pepe. Isang wawaluhing gulang na paslit na nakatira sa isang barung-barong sa may gilid ng tulay sa Delpan. Pang-anim sa walong magkakapatid, namulat at nagkaisip siya sa piling ng mga naglalakihang container van na nakaparada sa terminal na nagsisilbing palaruan para sa kaniya at sa iba pang mga paslit na naglisaw sa lugar na iyon. “ Pepe………hik!…..nasaan
ang inang mo?….hik!……” sumusuray-suray na salubong ng isang lalaking humigit
kumulang ay mga limampung taon na.
Iyan si Pepe sa araw-araw. Taong bahay. Kuya para sa dalawang nakababatang kapatid na babae. Isang lima at isang dalawang taon. Kung minsan, nanay at tatay kapag inabot ng gabi sa kalsada ang magulang at mga kapatid. “ Kuya,
gugutom na ako” daing ni Ginging, ang limang taon
Ganiyan ang buhay ng pamilya nila Pepe. Ang pagkain ay kadalasang inuutang sa tindahan at binabayaran na lang kapag kumita sa paglalabada si Aling Ising. Nakakakain lang ng medyo masarap sarap kapag dumarating ang dalawang kapatid ni Pepe na pawang may mga pamilya na. Ang ama ng tahanan? Lunod sa kandungan ng kulasisi. May mga nakatatandang kapatid si Pepe. Si Conching ang panganay, ay may sarili ng pamilya. Sa edad na dalawampu ay dalawa na ang anak sa isang intsik na dati nitong amo sa pabrika. Si Elena na sumunod kay Conching ay nagtatrabaho sa abroad ngunit simula ng umalis ito ay hindi na nakaalala ni isang sulat man lang. Si Naro, ang panganay na lalaki, ay runner ng isang pasugalan sa Velasquez. Si Trining at Pablito naman ay nagtitinda ng gulay sa Padre Rada. Ni isa sa magkakapatid ay walang nakatapos. Ni hindi nakatuntong ng hayskul sa kakapusan ng panggastos sa pamilya kung kaya’t naghanapbuhay na lamang ang mga ito. “ Inay,
pupunta lamang po ako kay Artemio. May bago daw po siyang libro ni
Jose Rizal. Kukuwentuhan daw po niya ako.” Paalam ni Pepe sa
ina na nakatalungko sa labahan
Iyan ang tanging libangan ni Pepe. Ang makinig ng kuwento ng kalarong si Artemio. Magsing-edad lamang sila ngunit si Artemio ay nasa ikalawang baitang na sa Rosauro Almario sa may Zaragosa. Si Jose Rizal, isang taong sa kuwento lamang niya naririnig ngunit nagbibigay ng kaunting dingas ng pag-asa para kay Pepe. “ Inay,
Pepe rin po pala ang tawag nila kay Mang Jose…..” kuwento ni Pepe sa ina
bago matulog ng gabing iyon.
Si Pepe, sa kabila ng kahirapan ay di naisipan ni minsan ang gumawa ng masama sapagkat ito ang kabilin-bilinan ng Ina sa kaniya. “ Anak, galit ang Diyos sa batang salbahe”. Bukod pa rito ay madalas niyang naririnig sa mga kuwento ni Artemio na si Rizal ay di gumawa ng masama sa kabila ng kahirapan nito noon. Gagayahin niya si Rizal! “ Kuya,
sakit tiyan ko…..” daing ng bunso kay Pepe isang tanghali.
Taranta na ang Pepe sa daing ng kapatid. “ Gingging, tingnan mo sandali si Bebeng…..tatawagin ko si Aling Lucia sa kapitbahay…” hangos ang Pepe papunta sa kapitbahay. Ng dumating ay kasama na ang isang matandang babae. “ Diyaske Pepe, asan ba ang nanay mo…?” “ Tinubos
po si Kuya Naro sa presinto….”
Buti na lang at nadala agad ang batang babae sa isang pampublikong pagamutan. Nalason ito sa nakaing sitserya na napulot sa likod ng kanilang bahay. Sa sobrang gutom ay kinain ito ni Bebeng. “ Peste
kayong mga bata kayo!” sigaw ng ama sa bahay nila pag-uwi galling sa pagtubos
sa bunso sa ospital “ wala na kayong dinulot sa akin kundi perhuwisyo,
ala naman akong pakinabang sa inyo.”
Masakit mang
tanggapin, walang magawa si Pepe kundi ang magtiis sa ganoong eksena tuwing
magtatagpo sa bahay ang ama’t ina. Tinatakpan na lamang nito ang
tainga upang di marinig ang bangayan na nagdudulot ng mahapding pakiramdam
sa kaniyang dibdib. “ Paglaki ko, pagkatapos kong mag-aral, di na magkakaganito
ang pamilya namin. Tulad ng pamilya ni Rizal, magiging masaya rin
kami. Kapag naging sing-sikat ako ni Rizal, di na aalis si Tatay
sa bahay namin.”
Pagkatapos abutin ang perang pambili sa ina, tinungo na ni Pepe ang daan papuntang botika. Sumisipol pa ito habang nasa daan. Naglalaro pa ito habang naglalakad sa ilalim ng init ng araw ng tanghaling iyon. “ Ayun! Mamang pulis, siya iyong batang nang-snatch ng pera ko!” sigaw ng babaeng may katabaan na naksalubong ni Pepe. Siya ang tinutukoy nito. “ Mamang pulis, hulihin niyo siya!” Hindi na nakuhang
magsalita ni Pepe. Isang malakas na sampal ang dumapo sa pisngi
ng paslit mula sa pulis. “Tarantado kang bata ka! Kay Liit mo pa
ay magnanakaw ka na!” Isang malakas na tadyak ang tumama sa tagiliran ni
Pepe. Tumulo ang luha sa murang pisngi ni Pepe. Gusto niyang
sabihin, “ hindi po ako nagnakaw……pambili po ito ng gamot ng kapatid ko……”,
ngunit walang namutawi sa kaniyang labi sa sobrang sakit na nadama mula
sa tadyak ng pulis.
Hinawakan ni
Pepe ng mahigpit ang perang pambili ng gamot ng kapatid. “Akin po ito!”
, naisigaw nito. Minasama ng pulis ang pagsigaw na iyon ng bata kung
kaya’t ito ay sinapak sa mukha. Sa tinamong sakit ay pumiglas si
Pepe at ng makawala sa pagkakahawak ng pulis ay tumakbo ito. “ Sa
kapatid ko ito. Di nila ito puwedeng kuhanin sa akin!” Hilam
ng luha ang mga mata ni Pepe habang tumatakbo. Di alintana ang paligid.
Basta’t ang nais nito ay makalayo sa humahabol.
Masakit ang likuran ng ulo. Iyon ang nadarama ni Pepe. Bakit ang daming nakapaligid sa akin? Ang perang pambili ng gamot ni Bebeng, nasaan?! Arayyyyy!………..ang ulo ko! “ Mamang Pulis, eto po iyong batang nandukot sa ale.” Nakita niyang hawak ng isang lalaki si Guiller. “Sabi ko sa inyo hindi ako magnanakaw …”, ahhhh….masakit talaga ang ulo niya…. “Guiller , sabihin mo sa kanila na di ako magnanakaw…..aahhh……ang ulo ko! “ ….gustong sumigaw ni Pepe…ngunit ang nabigkas na lang niya ay “ Pambili po ito…..ng gamot ng kapatid ko…….maysakit po siya…..aaahhhh….”, hawak pa rin ng mahigpit ni Pepe ang pera sa kaniyang kamay. Napakasakit talaga ng kaniyang ulo. Masakit na masakit………Aahhhhhhh. Pagkatapos maglaba ni Aling Ising ay tumuloy ito sa loob ng barung-barong upang asikasuhin ang bunso na may sakit. “ Bunso, anak…..pagdating ng kuya…iinom ka na ng gamot mo…..gagaling ka na…….” , at saka hinalikan sa noo ang nahihimbing pa na si Bebeng. “Pagdating mo Pepe, ikukuwento ko kung bakit hindi tinulungan si Rizal ng kaniyang mga kababayan…pagdating mo anak…pagdating mo…..” Masaya ang mukha ni Aling Ising habang naghihintay sa pintuan ng kanilang bahay sa pagdating ng kaniyang munting Rizal. Maghihintay siya roon. Frederick
Perito, or Perry, is a 25 year old computer-engineering graudate
of PLM. He says he is a"Shakespearean wanna-be trying to survive in a world
of computers and technology," and describes his writings as "unconventional,"
"critical," and "radical." Perry recently obtained his MBA degree
and Microsoft Certification for his I.T. skills, but still treasures
his love of contemporary literature.
|